از دکتر خسرو خزاعي - پرديس

نقش " فروهر" که چندي از اروپائيان در گزشته آنرا با « اهورا مزدا» خداي زرتشت اشتباه گرفته بودند یکی از کهن ترين نمادهاي فرهنگ ایرانیان است.
اگر چه پيکره ظاهري آن تا اندازه اي از پيکره هاي مصري و آشوري الهام گرفته ولي درون مايه و تمام نماد هاي نيرومند آن در فرهنگ و انديشه زرتشت نزديک به 4000سال پيش ساخته و پرداخته شده است. هخامنشيان و ساسانيان از اين نقش بسيار استفاده کرده اند.

نمادهاي اين نقش مقدس ايرانيان را ميتوان به صورت زير بيان نمود

قرار دادن چهره یک پیرمرد روزگار ديده در این نگاره اشاره به شخص خردمند و دوست و راهنمائي است که راه پي ريزي يک زندگي شاد و خوشبخت را نخست در اين جهان خاکي نشان ميدهد و در اين راستا راه را براي پيوستن به « خانه سرود» يا بهشت اهورائي پس از مرگ فيزيکي باز ميکند.
از همين واژه فروهر که در اوستا «فرورتي يا فروشي» ناميده شده واژه انگليسي friend يعني دوست سر چشمه گرفته است. 

دست راست نگاره جهت خورشيد را نشان ميدهد که این اشاره به پيشرفت در روشنائي و پرواز بسوي نور است.
فروهر ميتواند هم از طرف راست در حرکت باشد هم از طرف چپ و اين بستگي به جهت نور دارد

 حلقه ای دردست چپ نگاره وجود دارد که « حلقه پيمان» ميباشد که نشان از عهد و پیمانی است که ميان انسان و اهورامزدا از يک سو، و ميان انسان و انسانهاي ديگر از سوي ديگر بسته میشود. حلقه های ازدواج که امروز در انگشت چپ ميکنند از همين نماد برگرفته شده.

بالهای کشیده شده در دو طرف نگاره، نماد پرواز به سوی بالا و اشاره به پیشرفت وتازه کردن جهان در اين زندگي و سپس ادامه پيشرفت در فراسوي آن زندگي و حرکت بسوي اهورا مزداست.

بالها ي فروهر از سه رده شاهپر درست شده که نماد سه فروزه جاودانه جهان بيني زرتشت يعني انديشه نیک ، گفتار نیک و کردار نیک» است که انسانها را به بالا ميکشد.

در میان کمر مرد خردمند یک حلقه بزرگ قرار گرفته که اشاره به " دایره زمان" که هر دم در چرخش است مي باشد است. در هر لحظه زمان در گردش خود دو راه را پيش پاي انسانها ميگزارد ، يکي «خوب» يعني پيشرونده و پيشبرنده بسوي يک زندگي شاد و خوشبخت و ديگري« بد» يعني بازدارنده و پس برنده بسوي يک زندگي غم زده و نگون بخت. انسانها آزادي گزينش ميان اين دو راه خوب وبد، را دارند. «خوب» و «بد» معني خود را در رابطه با هدف انسانها در زندگي پيدا ميکند

 
. در آئين زرتشت هدف از زندگي پي ريزي يک زندگي شاد و خوشبخت است. بنا برا ين مردماني که ميخواهند در اين آئين گام بگزراند بايد راهي را برای زندگی برگزینند که در اين جهان خوشبخت زندگي کرده و پس از مرگ با رواني شاد در« خانه سرود» اهورا مزدا که در انديشه و وجدان هر انساني در درازاي زندگي او ساخته ميشود جاي بگیرند .

اين دو راه «خوب» و «بد» بوسيله دو رشته که يکي از طرف راست و ديگري از طرف چپ « دايره زمان» بيرون ميايند نمايان شده اين دو رشته نماد دو فروزه نيکي و بدي هستند که « همزاد» ميباشند و در انديشه بوجود ميايند . يکي « سپنتا مينو» نیروی هاي پيشبرنده و شادي افزاي اهورامزدا است و دیگری «انگره مینو» نشان نیرویهاي بازدارنده و غم آفرين اهریمنی ميباشند . انسان در میان دو نیروی خوبي و بدي قرار گرفته است و آزاد است يکي از آنها را گزينش کند . پس اگر از انديشه نیک، گفتار نیک و کردار نیک پیروی کند همیشه نیروی سپنتا مینو در کنار وی خواهد بود و او را به جلو خواهد کشاند. او هم در این دنیا خوب زندگی خواهد کرد و هم در دنیای پسین با رواني شاد وخوشبخت زيست خواهد نمود .

دم پرنده مانند نگاره به صورت سه رده پر درست شده است که اشاره به انديشه بد ، گفتار بد و کردار بد دارد .آنها انسان را بسوي پائين ميکشند.
مي بينيم در يک نگاره گوچک، نياکان پر از دانش و دانائي ايرانيان چه اندازه خرد و بينش و انديشه نيروزا جاي داده اند.
دکتر خسرو خزاعي - پرديس

 دکتر کورش آريامنش 

 درفش کاویانی بیگمان یکی از پرارزشترین پرچمهای جهان است که از روز آفرینش آدمی و خوی شهریگری (تمدن) گرفتن، بر افراشته شده است. زیرا این پرچم چندین برتری به همه پرچمهای جهان دارد و فرادادهایی (امتیازاتی) که در آن است درهیچیک از دیگر پرچمها در سراسر جهان یافت نمیشود.

 این پرچم از دل توده های مردم بیرون آمده و از یک پیشبند چرمی آهنگری دلاور که برای درهم کوبیدن ستم و شکنجه بیدادگران تازی به پا خواست، فراهم آمده است.

 این پرچم مردمی است و بدست مردم ساده ولی دلیر کوچه و خیابان درست شده و پرچم رسمی کشور بشمار آمده و پذیرفته گشته است. ولی همه پرچمهای دیگر جهان پیمانی (قراردادی) میباشند که از سوی گردانندگان کشور ساخته و پرداخته و به مردم پذیرانده شده اند. تا جایی که من بیاد می آورم هیچ پرچمی در جهان با رأی مردم و همه پرسی برپا نشده است. ازین رو کمتر خواسته مردم در آنها نمایان است. ولی درفش کاویانی بدست مردم ساخته شده و از میان آنها بیرون آمده است.

 هر کشوری پس از گزینش پرچم برای رنگها و نشانه های آن درونمایه هایی برگزیده است. ولی درفش کاویانی هنگام برافراشته شدن همه درونمایه (معنا و محتوا) خود را بهمراه داشت؛ زیرا در پیکار با دشمن خونخوار و برای سرنگونی او پیشاپیش مردم به پا خواسته به جنبش و چرخش درآمد.

۴- این پرچم برای آزادی ایران زمین از دست بیگانگان چیره برآن از دل توده های به خروش آمده برپا گردید.

۵- این پرچم زنده کننده ابرتنی، والایی و گران منشی (غرور) درهم کوبیده و نابود شده ایران وایرانی است.

۶- این پرچم کهن ترین پرچم جهانی میباشد که به دست ایرانی برافراشته شده است.پس در جهان هیچ پرچمی را نمیتوان یافت که اینهمه فراداد، بویژه فراداد نبرد با اهریمن و سرکوبی بیدادگری و رهایی کشور ازدست دشمن... همه را با هم داشته باشد. 

پس به جا و شایسته است که ما آنرا پرچم سرافراز خویش بدانیم و بر آن سر ستایش فرود آوریم. 

تاریخ نویسان در باره درفش کاویانی چه مینویسند؟

 تاریخ تبری" مینویسد که درفش کاویانی از پوست شیر بود و پادشاهان آنرا به زیب و زیور بیاراستند و زر و سیم و گوهر بر آن پوشاندند، آنرا " اختر کاویان" نیز مینامند که جز در کارهای بزرگ نمی آورند و جز برای شاهزاده ای که به کارهای بزرگ فرستاده میشد، بر نمی افراشتند.

مسعودی در " مروج الذهب " آنرا از پوست پلنگ میداند که بر چوبهای بلند می آویختند. او درازیش را دوازده و پهنایش را هشت ارش نوشته است (هر ارش از نوک انگشت تا آرنج دست) .

در " برهان قاطع " و " فرهنگ جهانگیری" آمده است که درفش کاویانی چرمی از پوست پلنگ یا ببر بوده که آهنگران هنگام کار بر میان میبستند و کاوه آهنگر آنرا بر سر نیزه کرد و به نبرد با ضحاک پرداخت.

استاد " اسکارمن" مینویسد که از سنجش سه بن مایه به دست آمده، تخته سنگ کنده کاری شده پمپیی، سکه های دودمان " فرته کاره " و شاهنامه فردوسی چنین برمی آید که درفش کاویانی تکه چرمی پاره چهارگوشی بوده که بر بالای یک نیزه آویخته شده و نوک نیزه از پشت آن بسوی بالا نمودار بوده ست. بر روی این چرم آراسته به پرنیان و ابریشم وگوهرهای ناب، ستاره ای میدرخشیده است. این درفش چهار پره داشته است که در هسته آن دایره کوچکی دیده میشود و دربالای آن همین دایره به چشم میخورد. در بخش پایینی چرم، چهار رشته نوار به رنگهای گوناگون سرخ و زرد و بنفش آویخته شده است که در نوک آنها گوهرهای ناب آویزان میباشند.

در نمایشگاه باستانی لوور پاریس در بخش ایران کاسه هایی یافت میشوند که در ته آن درفش کاویانی کشیده شده و بر روی آنها نوشته شده است: 4600 سال یش از زادروز مسیح؛ بدینگونه دست کم کهن بودن درفش کاویانی تا 6600 سال پیش میرود.

 درفش کاویانی چگونه برپا گردید؟

 فردوسی توسی استاد سخن و قهرمان سترگ پیکارجوی تاریخ ایران که با قلم ،منش زخم خورده ایرانیان را مرهم نهاد و درمان کرد و آنها را به منش از دست رفته شان آگاه نمود و به خویشتن خویش برگرداند، از درفش کاویانی بارها از " اختر کاویانی" یاد کرده است و در برپا خیزی " کاوه آهنگر" چگونگی درست شدن آنرا بازگو میکند که چنین است:

پس از آنکه کاوه آهنگر در بارگاه ضحاک ماردوش، به بزرگان بیخرد پیرامون ضحاک میتازد و نامه ای را که آنها برای این خونخوار بیدادگر دستینه (امضا) کرده و او را مردی نیکوکار، نیک سرشت، برجسته و مردمدار شناسانده بودند، از هم میدرد، همراه فرزندش از بارگاه بیرون میرود و به میان توده های به خشم آمده میدود و با پاره کردن پیشبند چرمین خود و بر نیزه کردن آن، پیکاری سهمگین و دشمن کوب را پی میریزد که در این باره فردوسی بزرگ چنین میسراید:

بر او انجمن گشت بازارگاه

 چو کاوه برون شد ز درگاه شاه 

جهان را سراسر سوی داد خواند

همی بر خروشید و فریاد خواند

بپوشند هنگام زخم درای

از آن چرم کاهنگران پشت پای

 همانگه ز بازاز برخواست گرد

همان کاوه آن بر سر نیزه کرد

 همانطور که در گفتار پیش گفته شد، کاوه بسوی فریدون میشتابد و او را می یابد و به یاری مردم او را پادشاه ایران زمین میخوانند. از اینرو فریدون با رایزنی مردم بر درفش کاویانی برسر نیزه که به جنبش درآورنده مردم پر خروش بود ارج مینهد و آنرا غوته ور در زر وسیم گوهری تابناک میکند:

 سراندر کشید و همی رفت راست بدانست خود کافریدون کجاست

به دیدنش آنجا و برخاست غو بیامد به درگاه سالارنو

به نیکی یکی اختر افکند پی چو آن پوست بر نیزه بردید کی

ز گوهر بر و پیکر و زرش بوم بیاراست آنرا به دیبای روم

همی خواندش کاویانی درفش فروهشت زو سرخ و زرد و بنفش

 این چرم بی ارزش پیشبند آهنگری، بدینگونه برجسته ترین و بزرگترین پدیده فروزانی میگیرد که بر تارک مینشیند و پرتو می افشاند.

 از آن پس هر پادشاهی که به تخت مینشیند و تاج شاهی بر سر مینهد به آن سوگند یاد میکند و بر پهنه آن زر و گوهر می افشاند و بر آن ارج بیکران مینهد و آنرا میستاید و بر فراز سر ی افرازد و آنرا نماد شکوهمند آزادی و یکپارجگی و نیرومندی کشور بشمار می آورد:

 به شاهی به سر بر نهادی کلاه از آن پس هرآنکس که بگرفت گاه

برآویختی نو به نو گوهران برآن بی بها چرم آهنگران

بر آنگونه گشت اختر کاویان ز دیبای پرمایه و پرنیان

جهان را ازو دل پر امید بود که اندر شب تیره، خورشید بود

همی بودنی داشت اندر نهان بگشت اندرین نیز چندی جهان

 رنگهای درفش کاویانی

 بررسیها و پژوهشگرهای گسترده نشان میدهد که درفش کاویانی چرم پاره چهارگوشی بوده که بر بالای یک نیزه که نوک آن از پشت نمایان بود، آویزان میشده است. در میان پرچم یک ستاره بزرگ یا چهار پره به چشم میخورد که به چهارگوشه آن پایان میافته است. در بالای آن اختر دیگری یافت میشد که چنبره کوچکی بود.

بدینگونه در درفش کاویانی دو ستاره در میان و بخش بالایی یافت میشده است. در زیر آن در همه گوشه و کنارهایش، رشته نوارهایی که گویی تا پنج تا میرسید، آویزان بوده است که به زر و سیم و گوهرهای تابناک و ناب زیوربندی شده بودند. رشته های آویزان شده بخش زیرین چرم چهارگوش به سه رنگ سرخ و زرد و بنفش آراسته بودند.

فردوسی برگزیدن این سه رنگ را از آن فریدون میداند که خود درفش کاویانی را نیز به زیور و دیبای رومی و ابریشم و پرنیان نیز آذین بندی نمود که در همین باره سراییده است:

 همی خواندش کاویانی درفش

فروهشت ازو سرخ و زرد و بنفش

 فردوسی در جایی دیگر نیز به همین سه رنگ انگشت میگذارد و میسراید:

 ز تابیدن سرخ و زرد و بنفش

هوا شد بسان پرند درفش

درونمایه رنگهای درفش سرفراز کاویانی چیست؟

 رنگ سرخ

رنگ سرخ رنگ روز " تیر" سومین روز هفته ایرانیان باستان است که امروز به آن "چهارشنبه" میگویند. " تیر" نام فرشته باران نیز میباشد و به یاری و کوششهای اوست که زمین ازریزش باران بهره مند و کشتزارها و مرغزارها سیراب و سبز و خرم میشوند. این رنگ نماد شکوه و توانایی، خروش و جوشش، پایداری برای پاسداری و نگهبانی از مرز و بوم است.

این رنگ بر روی پرچم کنونی که در زمان قاجاریه با دو رنگ دیگر سپید و سبز که نشانه خانواده بنی امیه و بنی هاشم میباشد، دیده میشود.

 رنگ زرد

رنگ زرد رنگ روز " مهر" پایان هفته است که امروز به آن " یکشنبه" میگویند. این روز نام فروغ و روشنایی را با خود دارد، زیرا زادروز " مهر تابناک" میباشد. این رنگ نشان پاکی و نیکخواهی، نمایانگر فر و بزرگی، روشنگر گران منشی و سروری و بازگو گر درخشندگی، فروزش و روشنایی است.

 رنگ بنفش

رنگ بنفش رنگ " اورمزد" چهارمین روز هفته است که امروز به آن " پنجشنبه" میگویند. این رنگ نشانه جنگاوری و دلیری و نبرد سرسختانه با دشمن و پیکار در راه آزادی کشور و نگهبانی از یکپارچگی و شکوه آن است .

 سرنگونی درفش کاویانی به دست تازیان

 درفش کاویانی که نماد فر و شکوه آزادی سربلندی و بزرگی ایران زمین بود بدبختانه در هزار و چهارسد سال پیش در تازش تازیان به ایران از دست رستم فرخزاد سپهسالار ارتش ایران بر زمین افتاد و دیگر برافاشته نشد و این اندوه بر دل افسرده ایران پرستان همچنان برجا ماند.

امروز بسیاری آنرا به دست فراموشی سپرده اند گروهی از آن یاد نمی آورند، دسته ای آنرا نمیشناسند، برخی بی انگار مانده اند... که همه اینها سخت دردآور و تلخ و رنج دهنده اند.

درباره سرنگونی درفش کاویانی و ارزش آن بلعمی (ترجمه تاریخ تبری رویه 30) مینویسد:

"چون مسلمانان خزینه ملوک عجم غارت کردند، آن درفش پیش عمرابن الخطاب بماند. پس فرمود تا آن گوهرها بگشادند و آن پوست بسوختند."

تبری در " تاریخ تبری" رویه 1600 تا 1603پوشینه چهارم، مینویسد که در جنگ قادسیه ضررین الخطاب، درفش کاویانی را از ایرانیان به تاراج گرفت و دیگر تازیان آنرا به سی هزار درهم خریدند تا پاره پاره کنند و به فروش برسانند. بهای درفش کاویانی هزار هزار و دویست هزار درهم بود.

مسعودی (مروج والذهب و معادل الجوهر رویه 82 و 83) مینویسد:

" تا زمان یزدگرد سوم آنرا با رستم فرخزاد به سال ۱۶ هجری برای جنگ به قادسیه فرستاد و رستم کشته شد، درفش بدست ضررین الخطاب فهری افتاد و به در هزار هزار دینار تقویم شد. بقولی تصرف درفش بروز فتح مدائن و بقولی به روز فتح نهاوند در سال 16یا 19 یا 20 هجری بود."

 ثعالبی (غرر اخبار ملوک الفرس، رویه32 تا ۳۹) مینویسد:

درفش کاوه پس از پیروزی فریدون به زر و گوهر آراسته شد، علم مقدس ایران بود تا در جگ قادسیه بدست عربی از قبیله نخع افتاد. سعدابن وقاص آنرا جزو ذخایر و جواهر یزدگرد نزد عمرابن الخطاب فرستاد. عمر امر کرد که آنرا از چوبه برگرفتند و خود درفش را پاره پاره کرد و در میان مسلمانان تقسیم کردند.

نیازی به گفتن نیست که تازیان چه کشتاری از ایرانیان کردند و با آوردن دین بیابانی خود به سرزمین مهر و مردمی و نیکی و نیکخواهی، چه زشتی و بدبختی و تبهکاریهایی که نیافریدند و چگونه روزگار ایران و ایرانی را سیاه کردند، به گونه ای که پس از هزارو چهارسد سال هنوز نتوانسته ایم از چنگ این آیین سیاه و از چنگ تازیان و تازی زادگان رهایی یابیم. با فرو افتادن درفش کاویانی و سوزانده شدن آن، گذشته شکوهمند ایران نیز به زیر زبانه های آتش فرو رفت و به خاکستر نشست.

امروز روزی است که این درفش سرفرازی که هزار و چهارسد سال است سرنکون شده و با فرو افتادن خود، بدبختی و سیه روزی برای مرم و کشور ما آفریده شده است، دوباره برپا گردد تا فرخندگی و بزرگی و گران منشی از دست رفته دوباره به چنگ آید.

امیدواریم همه ایران پرستان به یاری برخیزند و برای دوباره زنده کردن دلاوریها و جانباختگان راه ایران زمین نیرو و توانایی مردمی و نیکوخواهانه نیاکان سربلندمان، گذشتها و رادمردیها و مهربانیها و مهرورزیهای بزرگان و بهمنشان نیک نژاد و تباران والاگوهرمان و سرانجام برای سرداران دلیر و سپهسالاران جانباز آریایی که از مرز و بوم مهر و اهورا پاسداری نموده و در این راه گاه جان باخته اند، نماد شکوهمندشان را که به آن سرفراز و خوشبخت بودند و بدست تازیان بدکیش واژگون شده است، از نو برافرازند.

در این راه جوانان باید پیشگام شوند و درفش کاویانی باید بر دوش دختران و پسران جوان برافراشته گردد. به امید این روز بزرگ که چندان هم دور نیست.

 دکتر کورش آريامنش

 تاريخ ترور 27 مه 1996

کتاب مقدس و اندیشه برانگيز گاتها، سروده هاي اهورائي زرتشت به برگردان دکتر خسرو خزاعی (پرديس) را بروي سايت گزاشته شد

در راستای کشش بی سابقه ايرانيان به آئين زرتشت و براي پاسخ به در خواست پي در پي ايرانيان درون مرزي که نتوانسته اند در ايران کتاب مقدس و اندیشه برانگيز گاتها سروده هاي اهورائي زرتشت، به پژوهش و برگردان دکتر خسرو خزاعی پرديس را پيدا کنند « کانون اروپائي براي آموزش جهان بيني زرتشت » افتخار دارد که نسخه پارسي آنرا به صورت پي د اف بروي اين سايت بگزارد

برای خواندن ، روی جلد کتاب در زیر کليک کنيد

♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦

  اگر خواستار خرید این کتاب و دریافت آن با پست هستید

بها برای اروپا ۱۵ یورو و برای آمریکا و سایر کشورها ۲۳ دلار آمریکایی می‌باشد

 مبلغ را یا در پاکت گزاشته و به نشانی‌ کانون بفرستید

European Centre for Zoroastrian Studies
7 Galerie de la Reine, 1000 Brussels-Belgium

یا به حساب کانون در زیر واریز نمائید

Fortis Bank, Dieweg 99, 1180 Brussels- Belgium
Account No. IBAN: BE79 0014 0101 3133
BIC: GEBABEBB

خواهش می‌کنم از فرستادن چک خود داری کنید چون نیمی از مبلغ را بانک برای دستمزد خود بر می‌دارد و یک ماه هم برای واریز آن طول میکشد 
اگر چنانچه نیاز به آگاهی‌ بیشتر در این راستا داشتید با شماره تلفن و یا ای‌ میل زیر با کانون  تماس بگیرید ، با سپاس فراوان